โรงเรียนป่ากะพี้ อ.พิชัย จ.อุตรดิตถ์ ผลิตแชมพูสระผม วาฬ วิบวับ ในโครงการ 1 โรงเรียน 1 นวัตกรรมเพื่อสร้างอาชีพในชุมชนให้กับเด็กนักเรียน.
นางสาววรรณภา วัชรพุทธ ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านป่ากะพี้ ต.ท่ามะเฟื่อง อ.พิชัย จ.อุตรดิตถ์ และนางบุรินทรา เกสร นายฐปนพ ฐปธีรสกุล นางสาวศศิวิมล เกษร คณะครูโรงเรียนบ้านป่ากะพี้และนักเรียนที่เข้าร่วมโครงการ เปิดเผยว่า ในยุคที่เศรษฐกิจโลกเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การมีอาชีพและงานทำที่มั่นคงเป็นสิ่งสำคัญยิ่ง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ทรงมีพระราชปณิธานอันแน่วแน่ในการส่งเสริมให้ประชาชนมีอาชีพ มีงานทำ ทรงเน้นย้ำถึงความสำคัญของการศึกษาและการพัฒนาศักยภาพของคนไทย ทรงมุ่งหวังให้คนไทยทุกคนมีโอกาสได้พัฒนาตนเองให้มีความรู้ ความสามารถ และทักษะที่จำเป็นต่อการประกอบอาชีพ ซึ่งสอดคล้องกับนโยบายของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ที่มุ่งเน้นการพัฒนาทักษะอาชีพให้กับนักเรียน เพื่อเตรียมความพร้อมสู่การประกอบอาชีพในอนาคต
จากแนวพระราชดำริและนโยบายดังกล่าว โครงการวิจัยและพัฒนา “แชมพูสมุนไพรอัญชัน”วาฬ วิบวับ นี้จึงถือกำเนิดขึ้น โดยมุ่งหวังที่จะนำองค์ความรู้ทางด้านสมุนไพรไทยมาสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ พร้อมทั้งเป็นการสร้างอาชีพและรายได้ให้กับชุมชน โครงการนี้ไม่เพียงแต่จะช่วยส่งเสริมเศรษฐกิจของประเทศ แต่ยังเป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาไทยด้านสมุนไพร และเป็นการนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ เพื่อให้เกิดความยั่งยืน ต่อไปนี้จะเป็นการนำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับกระบวนการผลิต คุณสมบัติ และศักยภาพทางการตลาดของแชมพูสมุนไพรอัญชัน ซึ่งเป็นผลงานที่เกิดจากการผสมผสานระหว่างพระบรมราโชบาย นโยบาย สพฐ. และความมุ่งมั่นของทีมงาน เพื่อสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์คุณภาพ และสร้างโอกาสในการมีอาชีพและงานทำให้กับคนไทย
ปัจจุบันผู้บริโภคหันมาให้ความสนใจกับผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผมจากธรรมชาติมากขึ้น เนื่องจากมีความปลอดภัยต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมมากกว่าผลิตภัณฑ์เคมี อัญชันเป็นสมุนไพรที่มีคุณสมบัติในการบำรุงเส้นผม ช่วยให้ผมดกดำ เงางาม และลดปัญหาผมร่วง จึงเป็นวัตถุดิบที่เหมาะสมสำหรับการผลิตแชมพูสมุนไพร โครงงานนี้จึงมุ่งเน้นการผลิตแชมพูสมุนไพรอัญชันที่มีคุณภาพ เพื่อเป็นทางเลือกใหม่ให้กับผู้บริโภคและเป็นโอกาสทางธุรกิจในอนาคต
โรงเรียนบ้านป่ากะพี้ก็ได้ปลูกดอกอัญชันเพื่อการศึกษาและจำหน่ายดอกอัญชันตากแห้ง อีกทั้งชุมชนบ้านป่ากะพี้ก็นิยมปลูกดอกอัญชันไว้ข้างบ้าน ริมรั้ว เพื่อเก็บดอกอัญชันไว้ตากแห้งขายเป็นการสร้างรายได้อีกทางจากการทำนา ดังนั้นเพื่อเป็นการเพิ่มมูลค่าเพิ่มให้กับดอกอัญชันตากแห้ง จึงคิดค้นนำดอกอัญชันไปพัฒนาต่อยอดสร้างเป็นผลิตภัณฑ์แชมพู
จากการศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับดอกอัญชันพบว่า ดอกอัญชันเป็นสมุนไพรที่มีสรรพคุณในการช่วยให้เส้นผมดกดำ ลดอาการอักเสบของหนังศีรษะ พร้อมทั้งเสริมสร้างรากผมที่ขึ้นใหม่ให้สมบูรณ์แข็งแรงยิ่งขึ้น จึงสร้างผลิตภัณฑ์แชมพูสมุนไพรอัญชัน เพื่อให้เกิดนวัตกรรมใหม่ ภายใต้แนวคิด “ป่ากะพี้ รักษ์สุขภาพ”
ในการทำโครงการในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาขั้นตอนการผลิตแชมพูสมุนไพรอัญชัน 2. เพื่อวิเคราะห์คุณสมบัติของแชมพูสมุนไพรอัญชันที่ผลิตได้ เช่น ความหนืด ค่า pH กลิ่น สี และความคงตัว 3.เพื่อคำนวณต้นทุนการผลิตและกำหนดราคาขาย 4.เพื่อวางแผนการตลาดเบื้องต้นสำหรับแชมพูสมุนไพรอัญชัน
โดยใช้สถานที่ผลิตแชมพูสมุนไพรอัญชัน โรงงานผลิตเครื่องสำอางโรงเรียนบ้านป่ากะพี้
กลุ่มเป้าหมายคือผู้บริโภคที่สนใจผลิตภัณฑ์ดูแลเส้นผมจากธรรมชาติและ ผู้บริโภคที่ต้องการบำรุงเส้นผมให้ ดกดำ เงางาม แชมพูสมุนไพรอัญชัน วาฬ วิบวับ ไม่มีหรือมีส่วนผสมของสารเคมีน้อยที่สุด แชมพูสมุนไพรอัญชัน สูตร 2 in 1 คือ เป็นแชมพูผสมครีมนวดผมในขวดเดียวกัน
ผลิตแชมพูสมุนไพรอัญชัน สูตร 2 in 1 นี้ให้ชื่อแบรนด์ว่า “วาฬวิบวับ” และสามารถขึ้นทะเบียน OTOP(One Tambon One Product) เลขรหัสผู้ประกอบการ 5307000104 ซึ่งสามารถมีหน้าร้านวางขายผลิตภัณฑ์ได้อย่างถูกต้อง
ปัญหาและอุปสรรค การจำน่ายผลิตแชมพูสมุนไพรอัญชัน สูตร 2 in 1 “วาฬวิบวับ” ยังขาดการตลาดที่ดีพอ
วิธีการแก้ไข เพิ่มการประชาสัมพันธ์ให้มากขึ้น เช่น การออกบูธกับส่วนงานต่างๆ
ข้อเสนอแนะ การปรับเพิ่มกลิ่นของแชมพูให้มีกลิ่นที่หลากหลาย เนื่องจากผู้บริโภคมีหลากหลายกลุ่ม
แชมพูสมุนไพรอัญชัน ”วาฬวิบวับ“ ของโรงเรียนบ้านป่ากะพี้ ได้รับคัดเลือกเข้าร่วมโครงการ ส่งเสริมเครือข่ายองค์ความรู้ (Knowledge-Based OTOP: KBO) ประจำปีงบประมาณ 2568 จากสำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดอุตรดิตถ์ เพื่อพัฒนาศักยภาพในการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ โดยการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นมาประยุกต์ร่วมกับเทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้ในกระบวนการผลิต ให้กับผู้ประกอบการ OTOP
ณัฐวัฒน์ ราชประสิทธิ์ ภาพ/ข่าวอุตรดิตถ์ 0612928668
